De analyse begint bij de rechter met de vordering of het verzoek van partijen, en bij de onderzoekers met het onderwerp dat zij willen bestuderen. Hoe gaan rechter en onderzoeker vervolgens te werk om tot een beslissing resp. een conclusie te komen? Aan welke eisen en spelregels zijn ze daarbij gebonden?
Voor de rechter zijn deze eisen en spelregels vaak en uitvoerig beschreven in de literatuur over rechtsvinding. Ze hebben betrekking op het vaststellen en waarderen van feiten in de procedure, de interpretatie van rechtsregels en de motivering van de beslissing. Voor de rechtswetenschappelijke onderzoeker is dit tot op heden nog niet systematisch gedaan. Het onderhavige boek voorziet in deze leemte. Vergelijkenderwijs met rechtspraak brengt het de eisen en spelregels van rechtswetenschappelijk onderzoek, meer in het bijzonder van juridisch dogmatisch onderzoek, het normale type onderzoek in het privaatrecht, in kaart.
Anders dan veelal wordt aangenomen, blijken er meer verschillen dan overeenkomsten te zijn, maar tevens dat de verschillen nog niet allemaal voldoende scherp omlijnd zijn. Ook moeten er nog veel praktische zowel als fundamentele keuzen worden gemaakt. Het is aan het rechtswetenschappelijk forum om dit te doen. Daarmee kan het forum in de discussie met andere disciplines de eigenheid van juridisch dogmatisch onderzoek benadrukken en uitleggen.
In het slothoofdstuk is een agenda opgenomen van de belangrijkste onderwerpen.