Hoewel de grondwetsherzieningsprocedure geldt als één van de meest fundamentele regelingen van het staatsrecht, bestaan er diverse onduidelijkheden omtrent de toepassing ervan. De procedure bestaat van oudsher uit twee lezingen, waarbij er tussentijds verkiezingen plaatsvinden en in de tweede lezing een gekwalificeerde meerderheid nodig is. Deze procedure roept de nodige vragen op. Wat is de duur van de tweede lezing? En mag een ‘tweede’ Tweede Kamer ook over een voorstel in tweede lezing beslissen? Bovendien is de positie van de Eerste Kamer in de procedure van oudsher controversieel.
Het proefschrift De grondwetsherzieningsprocedure bevat een pionierend onderzoek naar de historische achtergrond, praktische toepassing en actuele discussies rondom dit onderwerp. Zo komen de herkomst en de ontwikkeling van de procedure in de praktijk aan bod. Vervolgens volgt een probleemanalyse, waarbij de functies van de Grondwet, de uitgangspunten en de praktijk van de grondwetsherzieningsprocedure betrokken worden. Deze probleemanalyse mondt tenslotte uit in een aantal oplossingen ter verbetering van deze fundamentele regeling.
Aanbevelingen ter verbetering grondwetsherzieningsprocedure
De auteur concludeert dat het niet overtuigend is om de tussentijdse verkiezingen in deze procedure als kiezersraadpleging te beschouwen. Het doel van deze verkiezingen ligt historisch bezien immers elders: het bieden van checks & balances en het voorkomen van machtsconcentratie. Uit dit proefschrift volgen uiteindelijk twee concrete aanbevelingen: het schrappen van de Eerste Kamer uit de tweede lezing en het stellen van een termijn van vier jaar aan de tweede lezing in de Tweede Kamer.
Door de langdurige onderbelichting van de grondwetsherzieningsprocedure in de literatuur, in combinatie met het fundamentele belang van het onderwerp, spreekt het proefschrift een breed lezerspubliek aan. Zo doen academici en studenten hun voordeel met het eerste deel, dat inzicht biedt in de historische achtergrond. Politici en overheidsjuristen treffen in het tweede deel diverse waardevolle aanknopingspunten in de discussie omtrent de grondwetsherzieningsprocedure.
