Onwaardigheid is een fundamenteel leerstuk binnen het erfrecht dat al jarenlang terecht een plaats heeft in ons wetboek. In artikel 4:3 BW heeft de wetgever de gedragingen en voorwaarden opgesomd wanneer een persoon onwaardigheid is. Waaronder de voorwaarde dat bij bepaalde onwaardigheidsgronden een onherroepelijke veroordeling door de strafrechter is vereist. Deze voorwaarde mag echter niet altijd gesteld worden, gelet op jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Dit kan de nodige vragen opleveren bij de afwikkeling van nalatenschappen. Hetzelfde geldt voor de situatie dat geen strafrechtelijke veroordeling is gevolgd, omdat de dader is ontslagen van alle rechtsvervolging. Recente nationale rechtspraak spitst zich hierop toe.
Onwaardigheid besteedt uitgebreid aandacht aan deze problematiek. Het leerstuk wordt grondig onder de loep genomen en alle facetten van onwaardigheid komen aan de orde. Niet alleen de onwaardigheidsgronden, maar ook de gevolgen en de vergeving. Ook het Belgische recht wordt in het onderzoek betrokken. Dit levert de nodige inspiratie op voor herijking van artikel 4:3 BW.
Onwaardigheid actueel
Onwaardigheidsvraagstukken kunnen de afwikkeling van een nalatenschap complex maken. De laatste tijd zijn er diverse kwesties in de media geweest over rechtszaken die dit benadrukken. Denk bijvoorbeeld aan de Beuningse martelmoord waarbij een man onder invloed van een psychose zijn vrouw doodmartelde. Hieruit volgde de vraag of de man mocht erven van de vrouw. Naar aanleiding van de uitspraak van de Rechtbank Gelderland zijn er Kamervragen gesteld over onwaardigheid.
Onwaardigheid geeft een compleet en actueel beeld van het leerstuk en is hierdoor van grote waarde voor het notariaat, erfrechtadvocaten, erfrechtjuristen en de rechterlijke macht.
