Raad zonder raadgevers?

Sinds de invoering van het dualisme in 2002 maakten diverse aanpassingen in de Gemeentewet hun intrede. Doel: een sterkere controlerende positie van de gemeenteraad. Zo werden fenomenen als het recht op ambtelijke bijstand en fractieondersteuning geïntroduceerd.

Nu, 15 jaar later, is het tijd om de balans op te maken. Hebben de wetswijzigingen geleid tot een sterkere positie van gemeenteraden en Provinciale Staten? De conclusie is somber: het nieuwe systeem is nog steeds niet verankerd in het gemeentelijke bestuur.

Aanbevelingen
Gemeenteraden komen er dus bekaaid vanaf wat betreft hun inhoudelijke ondersteuning. Raad zonder raadgevers? legt deze situatie onder de loep. De uitgave schetst de geschiedenis van de inhoudelijke ondersteuning voor gemeenteambtenaren. Het behandelt diverse wetswijzigingen die hieraan een positieve draai hadden moeten geven, en beschouwt deze in het licht van de werkelijk behaalde resultaten. De conclusies monden uit in aanbevelingen om de huidige situatie te verbeteren.

Ondersteuning gemeenteraad
De Wet dualisering gemeentebestuur bracht een aantal ambitieuze veranderingen met zich mee. Zo ontstond het recht op fractieondersteuning. Dit was bedoeld om alle raadsfracties te versterken door hen de mogelijkheid te bieden inhoudelijke ondersteuning in te huren. Hiermee zou de informatieachterstand van met name oppositiefracties flink worden ingeperkt. Maar helaas blijkt dat veel gemeenten deze verplichte ondersteuning inmiddels - met oog op bezuinigingen - reeds hebben geschrapt.

En ook de verordenende bevoegdheid voor het regelen van de ambtelijke bijstand blijkt een lege huls. Wanneer mogelijk worden discussies in overleg opgelost, maar bij conflicten ligt het laatste woord bij het college.

Kortom: de wijzigingen ten behoeve van fractieondersteuning en ambtelijke bijstand slagen er tot op heden niet in de positie van gemeenteraden en haar leden werkelijk te versterken.

Kritische behandeling
Daarin brengt deze titel verandering. Dit is de eerste uitgave die de juridische verankering, de doorwerking van de regels en verhouding tussen de gebruikelijke regels voor fractieondersteuning en de wettelijke voorschriften voor subsidies in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verheldert. De conclusies en aanbevelingen zijn erop gericht de huidige situatie te verbeteren.

Iedere gemeente zou over deze uitgave moeten beschikken. Zowel griffiers, secretarissen, gemeenteraadsleden als burgemeesters en CdK’s profiteren van de kritische behandeling en praktische aanbevelingen.